‘Assetmanagement begint met het opbouwen van relaties’

Jaap van den Elshout bouwt bij BAM Infra Nederland al jaren actief mee aan het assetmanagement van infrastructuur. BAM is voor klanten regisseur om beheer en onderhoud te optimaliseren en de levensduur van infrastructuur te verlengen, zodat vervanging dynamisch kan worden geprogrammeerd. De projecten draaien om sterke klant- en partnerrelaties en juist daarbij ligt zijn hart. 

Jaap begon na zijn studie Organisatiewetenschappen als business- en beleidsadviseur bij het advies- en ingenieursbureau van BAM Infra Nederland. Ruim tien jaar geleden werd hij projectmanager Asset Management om de toen nieuwe tak van sport te helpen vormgeven. ‘Wat mij zo boeit, is dat we zelf aan het stuur van beheer en onderhoud zijn gekomen’, vertelt Jaap. ‘Wij zetten nu zelf de processen op, richten de systemen in en organiseren de benodigde kennis en ervaring om het werk zo efficiënt en effectief mogelijk uit te voeren én te optimaliseren. Het zijn langlopende contracten waarin we jarenlang samenwerken met de klant en met andere deskundige partners. Die relaties opbouwen, intern en extern, daar krijg ik energie van!’

Langere levensduur met slim en duurzaam onderhoud

De vraag naar assetmanagement is de laatste jaren sterk toegenomen. Vele bruggen, tunnels, sluizen en viaducten in ons land zijn na de oorlog gebouwd en worden nu veel intensiever belast dan waarvoor ze toen zijn ontworpen. In een korte tijdspanne bereiken de meeste het einde van hun levensduur, maar vervangen is een te grote en te kostbare opgave. BAM zet in op slim onderhoud om deze kunstwerken langer te behouden. Dan hoeven er niet in korte tijd grote budgetten te worden vrijgemaakt voor grootschalige vervanging. Onderhoud en renovatie vragen ten opzichte van vervanging veel minder primaire grondstoffen en minder schaarse arbeidskrachten. Tegelijkertijd is de impact voor de omgeving kleiner, omdat de werkzaamheden minder intensief zijn en korter duren.

‘De druk op gemeentes, provincies en Rijkswaterstaat om achterstallig onderhoud met beperkte budgetten weg te werken, is veel groter geworden’, aldus Jaap. ‘De kennis en ervaring die ze nodig hebben, is voor een groot deel bij BAM aanwezig. Door samen te werken met onze partners kunnen we alles wat nodig is voor de opgave mobiliseren.’ Het past bij de strategie van BAM om in te zetten op duurzaam onderhoud en duurzame oplossingen, en zoveel mogelijk elektrische machines in te zetten. Dit vanwege een zo laag mogelijke omgevings- en milieu-impact in het belang van toekomstige generaties.

De menselijke kant van assetmanagement

‘We zitten meestal in combinaties van twee tot vier bedrijven. Die verschillende bloedgroepen en culturen in één team met dezelfde ambitie bij elkaar brengen, daarin ligt voor mij persoonlijk steeds de motivatie. Ook met de klant bouw ik verbinding op. Dat vraagt om begrip voor elkaars belangen en aandacht voor de menselijke kant om de onderhoudsopgave tot een succes te brengen. Ik probeer waardevrij te luisteren om tot elkaar te komen. Vooral in het begin moet er veel geïnvesteerd worden in de relatie, de processen en systemen. Dat kan spanning opleveren met de bedrijfsbelangen, maar door mijn ervaring ben ik beter in staat om over te brengen dat we eerst moeten investeren om daarna een duurzaam rendement te behalen.’

Droog en nat beheer en onderhoud

Die ervaring heeft Jaap voor het eerst opgedaan in het onderhoud van de ondergrondse infra op Schiphol. Daarna volgde beheer en onderhoud van asfalt en riolering voor de gemeente Haarlem. In de gebiedscontracten van de provincies Noord- en Zuid-Holland is BAM voor tien jaar verantwoordelijk voor het in goede staat houden van onder meer de weginfrastructuur, bruggen en groenzones in een bepaald gebied. In de combinatie PARK is BAM met Van den Herik al bijna zes jaar verantwoordelijk voor het dagelijks beheer en onderhoud van het Amsterdam-Rijnkanaal, het Merwedekanaal en het Lekkanaal. In de combinatie Vitaal zorgt BAM met partners voor het onderhoud van de vaarwegen en de vele kunstwerken in Oost-Nederland. Recent is opdracht verkregen voor het basisonderhoud aan het Noordzeekanaal, inclusief gemaal, spuisluizen en sluiscomplexen, dat de combinatie SAEM, met BAM als een van de partners, uitvoert. In alle projecten draait het om een hoge beschikbaarheid en betrouwbaarheid van de assets en (water)veiligheid, terwijl minimale impact op de natuur en de omgeving tevens belangrijke aandachtspunten zijn.

Onderhouds- en servicebedrijf

‘In de eerste fase van een onderhoudsproject stellen we ons team samen, waarbij we bewust kiezen voor bepaalde profielen met specifieke competenties, want een onderhoudsproject is echt anders dan nieuwe aanleg met een veelal kortere horizon’, vervolgt Jaap. ‘Met een coach bouwen we de samenwerking binnen het team en met de klant op, door de ambities en omgang met elkaar duidelijk in beeld te brengen. Als we de processen, systemen en overlegstructuur hebben ingericht en data over de assets hebben verzameld, bouwen we het onderhoudsregime op. In de volgende fase gaan we onze klanten adviezen geven op basis van data en onze praktijkervaring om het onderhoud steeds beter te doen. Kunnen we een reparatie bijvoorbeeld beter even uitstellen en tijdens gepland onderhoud uitvoeren, of liever juist eerder om ergere schade te voorkomen? We denken mee om de beste keuzes te maken.’

Nieuwe technologieën helpen om onderhoud en service te optimaliseren. BAM heeft de laatste jaren fors geïnvesteerd in data en data-analyse met behulp van algoritmes. Jaap: ‘Hiermee geven we onze klanten structureel inzicht, om ook op langere termijn het onderhoud effectiever en efficiënter te regisseren en aan te pakken. We denken proactief mee over optimalisaties. Het doel is steeds minder onverwachte reparaties en steeds minder storingen door op het juiste moment – voorspelbaar – in te grijpen tijdens preventief, gepland onderhoud. Dit levert klanten veel minder financiële verrassingen op en veroorzaakt veel minder hinder. Bovendien blijft de kwaliteit van de assets veel langer hoog. Dat is voor klanten, gebruikers en omwonenden de meerwaarde van assetmanagement. Voor BAM biedt het meer zekerheid om investeringen in bijvoorbeeld elektrificering te doen vanwege de lange looptijd van dit soort onderhoudscontracten.’

Projectdoelen behalen

Al die verschillende aspecten van assetmanagement maken dat het vak Jaap blijft boeien. Hij volgt de post-hbo-opleiding over leiderschap en teamcoaching, gericht op het opbouwen van verbindingen. ‘Ik ben heel mensgericht, maar ook heel resultaatgericht en dat maakt me soms wat ongeduldig. Door in mijn vrije tijd veel te sporten, vind ik de afleiding om even afstand te nemen. Ik coach bij de hockeyvereniging van mijn twee dochters, ben een enthousiast en fanatiek zeiler en doe aan hardlopen en skiën. Privé zoek ik ook graag de verbinding en neem daarom vaak het initiatief voor etentjes of weekendjes weg met familie en vrienden.’