10 jaar stadsbrug ‘De Oversteek’ in Nijmegen: Verbinden om de mooiste verbinding te realiseren

Tien jaar na de opening van stadsbrug ‘De Oversteek’ in Nijmegen vierden de projectteams van weleer eind 2023 samen deze bijzondere mijlpaal. Bijna alle teamleden kwamen af op de spontane uitnodiging voor een informele reünie. Samen liepen ze de Sunset March: de wandeling over de brug naar het oorlogsmonument op de noordoever, als eerbetoon aan militairen en veteranen in hun strijd voor vrede en vrijheid. Dat zegt wat over de verbinding die toen is ontstaan. Het is een succesverhaal. Niet alleen omdat er een prachtig kunstwerk ligt. Niet omdat het makkelijk was, maar omdat er is geïnvesteerd in samenwerking en onderling vertrouwen. Het zijn de belangrijkste sleutels voor het succes.

Harry Kruizenga en René Duifhuizen blikken terug op dit project. Harry was de projectmanager van BAM Infra Nederland van de toenmalige aannemerscombinatie. En René was in die tijd de projectmanager van gemeente Nijmegen. Beiden zijn inmiddels gepensioneerd.

‘Met zo’n mooi project je carrière te mogen afsluiten, is een cadeautje’, zegt Harry enthousiast. ‘Onderling vertrouwen is de basis voor goede samenwerking. Het gaat om vertrouwen geven en kunnen ontvangen, over en weer. Na één jaar samenwerken hadden we een vertrouwensrelatie opgebouwd die ik nog niet eerder in die mate had meegemaakt.’

Tijd investeren

Dat het opbouwen van dat vertrouwen tijd nodig had, had alles te maken met de verschillende culturen in de teams. De bouwcombinatie bestond uit BAM Infra Nederland, Max Bögl Nederland als onderdeel van een Duits familiebedrijf en de Belgische architect Ney & Poulissen. Aan de kant van de gemeente had het projectteam voor het eerst te maken met een Design, Build & Maintain contract. Naast eigen mensen, bestond het team ook uit ingehuurde contractmanagers en ingenieursbureaus. ‘Met elkaar één team vormen was één van de grootste uitdagingen van dit project’, benadrukt Harry. ‘In het eerste jaar waren er best een paar spannende momenten en die moet je misschien ook wel hebben. Ga dan praten, geen brieven schrijven, en laat de gesprekken niet via juristen lopen, ze fungeren als adviseur. Als je samen door die spanningen heen komt, kun je oogsten.’
 

René is het daar helemaal mee eens. Als voorbeeld vertelt hij hoe ze samen tot een financiële oplossing kwamen in het eerste jaar waarin de teams en de processen werden opgebouwd. ‘Binnen de contractvoorwaarden hebben we de aanbesteding als een ‘prestatie’ kunnen goedkeuren. Dat hielp de bouwcombinatie met de opzet van de projectfinanciering. Ik heb daarvan geleerd dat je de bouwonderneming tijd moet gunnen, want die is pas net begonnen. Als opdrachtgever zijn we al veel langer met de voorbereidingen bezig. Natuurlijk moet iedereen zich aan het contract houden, maar beweeg ook mee met de bouwonderneming.’

In de huid van de ander kruipen

Het respect en het vertrouwen dat René en Harry onderling hadden, werkte door in de samenwerking tussen de projectteams. Vanaf het begin is geïnvesteerd in onderling vertrouwen. Na de projectstartup werden gelijk projectfollow-ups ingepland. ‘In een van die herhalingssessies hebben we onze rollen omgewisseld’, vertelt René. ‘Het bouwondernemingsteam werd opdrachtgever en ging een dag op ons kantoor in Nijmegen zitten en wij verhuisden naar de bouwkeet. We hadden de opdracht om samen tot een concreet en uitvoerbaar plan te komen. Door in de ander z’n huid te kruipen, krijg je veel meer begrip voor zijn of haar rol. Het was in het begin best spannend, maar iedereen heeft het fantastisch gedaan en het heel leuk gevonden. Dit rollenspel is door het succes in een boek van adviseur Nicoline Mulder over projectmanagement terechtgekomen.’

Bij vertrouwen opbouwen hoort ook dat je wat extra’s doet voor elkaar. ‘Voor onze collega’s organiseerden wij bij de gemeente in die tijd maandelijks minicolleges over dit project: drie kwartier, om 8 uur ’s ochtends’, vertelt René. ‘Harry kwam regelmatig als gastdocent over zijn ervaringen vertellen en dat werd gewaardeerd.’ Harry: ‘Ik genoot ervan om het te doen en leerde daardoor de mensen bij de gemeente beter kennen. Het mes snijdt aan twee kanten.’

Prachtig resultaat

De wederzijdse investeringen in samenwerking en onderling vertrouwen hebben een prachtig resultaat opgeleverd: een stadsbrug die opgaat in de omgeving en door de grote overspanning ruimte geeft aan de rivier. Een brug die de toon heeft gezet voor de ontwikkeling van de stad op beide oevers. ‘Chris Poulissen en Laurent Ney, de architecten, hebben zich goed in de stad verdiept en een prachtig ontwerp gemaakt waarover tot in detail was nagedacht’, vertelt Harry. ‘De brug heeft een moderne uitstraling en verwijst tegelijkertijd naar het Romeinse verleden door de bogen van de aanbruggen en het karakteristieke metselwerk. We hebben ervan genoten om hem te maken.’

‘Toen de brug werd ontworpen en gebouwd, moest de ontwikkeling van de stad op de noordoever nog beginnen’, benadrukt René. ‘Daardoor heeft hij belangrijke invloed gehad op de uitwerking van het stedenbouwkundige plan. De brug heeft ook een stevige impuls gegeven aan het gebied. De files zijn verminderd en het onderliggende natuurgebied is levendig geworden door recreatie en evenementen. Ook naar de toekomst toe behoudt de brug zijn waarde. De traditionele bakstenen liggen op voorraad in een depot onder de brug, zodat er nieuwe bebouwing onder de aanbruggen kan ontstaan. Deze tweede oeververbinding was het grootste infraproject ooit voor de gemeente en de gemeente had het lef om voor het eerst te kiezen voor Design, Build & Maintain. Dat is heel goed uitgepakt.’

Belangrijke leerervaringen

‘Door echte samenwerking bereik je de mooiste resultaten’, vervolgt René. ‘Daar ben ik nog steeds trots op en dat gun ik iedereen. De menselijke kant is op projecten vaak onderbelicht, maar is bepalend voor het projectresultaat. Contractmanagement en technisch management hebben we bij de gemeente bijvoorbeeld bewust bij elkaar gezet voor betere communicatie en samenwerking. Dit soort ervaringen zijn belangrijk voor volgende projecten.’

‘Ik ben ook trots op die mooie samenwerking tussen de verschillende culturen en de betrokkenheid die is ontstaan’, zegt Harry. ‘Iedereen voelde het als zijn of haar project en daar hebben we de voorwaarden voor gecreëerd. Samenwerking is echt de basis voor succes en geeft zoveel werkplezier. Dat zie je ook terug in het resultaat: de opleverdatum is gehaald, met slechts 0,7% budgetoverschrijding, dat is onvoorstelbaar. We hebben het project op de opleveringsdatum zelfs financieel helemaal afgesloten.’

Fotografie: Thea van den Heuvel Fotografie