Xstream

Het water in! Met onze ecoloog Tijl Essens. En zien hoe het krioelt van de vissen. En wemelt van de planten. Tussen onze Xstream blokken in de IJssel. Met flexibele kribben houden we de rivier op z’n plaats. En geven we ruimte aan biodiversiteit. 

Door klimaatverandering is het nodig de kribben in onze rivieren te verlagen. En dat is lastig bij de traditionele kribben. Daarom hebben wij flexibele kribben van Xstream geïntroduceerd. Die kun je gemakkelijk en zo vaak als je wilt aanpassen aan de waterstand. En tegelijkertijd bieden we planten en dieren een plek om te wonen of te schuilen.

Duurzaam rivieronderhoud

Kribben, de stenen 'dwarsliggers' in de rivier, zijn belangrijk bij de afvoer van water, ijs, grind en zand. Ze beheersen deze afvoer, houden de rivier en de oever op zijn plaats en de vaargeul op diepte. Deze kribben bestaan uit verschillende materialen, liggen er soms al honderden jaren en zijn lastig aan te passen. Maar een rivier is continu in beweging en vraagt voortdurend om actie en nieuwe oplossingen. Daarom hebben wij een innovatie bedacht voor duurzaam rivieronderhoud; flexibele kribben. Een flexibele krib bestaat uit een stapeling van Xstream blokken. Deze blokken hebben we op proef voor het eerst in een zoetwatersysteem als krib toegepast in de IJssel bij Kampen.

Een ‘inhaker’ van duurzaam beton

Dit zusje of broertje van het grote golfbrekerblok Xbloc is gemaakt van één soort materiaal, namelijk beton. Hiermee kunnen wij snel en gemakkelijk kribben bouwen en ook weer aanpassen door Xstream blokken erbij te leggen of eraf te halen. Omdat deze blokken slechts 33 cm hoog zijn en 27 kg wegen kunnen ze in grote hoeveelheden per boot aan- en afgevoerd worden. Met een mobiele kraan vanaf de boot plaatsen we deze blokken in de rivier. Net zoals het Xbloc haken de Xstream blokken goed in elkaar. En we kunnen deze flexibele kribben steiler bouwen dan traditionele kribben, waardoor minder materiaal nodig is.

Proef in de IJssel bij Kampen

Eind 2019 zijn wij de innovatieve proef met drie flexibele kribben in de IJssel bij Kampen gestart. Hiermee onderzoekt Rijkswaterstaat of die kribben de stroming en de visstand in de rivier verbeteren en of daardoor de baggerkosten omlaag kunnen. De proef zou oorspronkelijk 1 jaar duren, maar is verlengd. 

Perfecte schuil- en voortplantingplaats voor leven tussen duurzaam beton

De vorm van en de poriën tussen de Xstream blokken (60%) zorgen ervoor dat we minder beton nodig hebben bij de productie. Ook doen we proeven met duurzaam en gerecycled ‘oud’ beton. Hierdoor is er minder energie nodig bij de productie en is de CO2-voetafdruk lager. De blokken produceren we in Nederland, waardoor vervuiling door winning en transport van traditionele materialen niet aan de orde is. Daarnaast werken we aan een verbetering van het ontwerp, zodat ze nog natuur inclusiever wordt. Door de holle ruimtes van de uit Xstream blokken opgebouwde krib kan water en zand (sediment) spoelen zonder dat de krib haar functie verliest. De holtes tussen de blokken en de daardoor enorme oppervlaktevergroting bieden leefruimte en ondergrond voor verschillende organismen. Ze profiteren daarbij optimaal van doorstroming, zuurstof, voedsel-, schuil-, en voortplantingsgelegenheden, waardoor als het ware een kunstmatig zoetwater-rif ontstaat.

We hebben kunnen vaststellen dat er inderdaad flinke begroeiing en leven op de Xstream blokken is. Riet vermeerdert zich, en pioniersplanten en mossen hechten zich aan de blokken. Daarnaast zijn de blokken volop gekoloniseerd door in het water levende organismen zoals de driehoeksmossel, zoetwaterspons, vlokreeft, ovale poelslak en waterplanten zoals waterpest en riet. Ook vissen vinden de Xstream blokken de perfecte plek om te schuilen voor roofvissen. En gezien de schuilplaatsen en het voedselaanbod voorzien de kribben in een uitermate geschikte locatie voor voortplanting en groei van vissenlarven. 

We blijven de begroeiing en het leven op de blokken monitoren vanuit een onderzoeksprogramma. 

Samen leren

In het voormalige onderhoudscontract Twentekanalen en IJsseldelta van Rijkswaterstaat was een Leerruimte ingebouwd. Dat is een instrument om innovatie in het rivierengebied te stimuleren. Aannemerscombinatie BAM/Van den Herik (als geselecteerde partij voor het onderhoudscontract Twentekanalen en IJsseldelta), Deltares en Rijkswaterstaat werkten binnen deze Leerruimte op gelijkwaardige voet samen aan toekomstbestendig duurzaam rivierbeheer. Deze proef in de IJssel bij Kampen is een vrucht van die samenwerking. In 2022 is deze pilot verlengd, waarbij BAM, Rijkswaterstaat, Van den Herik, Deltares, Aquatic Drones, Meteoor Beton en Beeliners zijn betrokken. 

De voordelen van Xstream op een rij:

  • Minder (vervuilende) materialen nodig.
  • Minder CO2-uitstoot bij de grondstofwinning, transport en productie in vergelijking met traditionele kribben. 
  • Minder materiaal nodig dankzij de steile hoek van de opbouw van een flexibele krib en de hoge porositeit.
  • Kleinere CO2-voetafdruk bij productie ten opzichte van traditioneel beton.
  • De flexibele kribben Xstream zijn gemakkelijk en snel aanpasbaar door de eenvoud, het gewicht, transport en plaatsing van de blokken. 
  • Xstream biedt een veilige plaats voor planten en in het water levende organismen.

Meer weten?

Alexander Kuijt

Alexander Kuijt

Bedrijfsleider

Bas Reedijk

Bas Reedijk

Afdelingshoofd Water

Brigitta Lindeboom-Kroes

Brigitta Lindeboom-Kroes

Field coach

Daan van den Akker

Daan van den Akker

Business developer

Ed Buré

Ed Buré

Commercieel Manager

'Hoe maken we onze infrastructuur slimmer? Wat levert dat op? Hoe zet je daarin stappen? Graag voer ik die dialoog met je!'

Evert Jan van Drie

Evert Jan van Drie

Tendermanager

Gerben van Bijnen

Gerben van Bijnen

Hoofduitvoerder

Jelle Visserman

Jelle Visserman

Regiomanager

‘Ons team helpt u graag met de meest uiteenlopende civiele vraagstukken. Van een fietsbrug met architectonische verschijningsvorm tot de verbouw van uw industriefaciliteit. Zowel heel klein als heel groot en van standaard tot zeer innovatief.’

Joost de Jong

Joost de Jong

Commercieel manager

Benieuwd wat BAM Infra kan betekenen? Neem gerust contact op!

Jos van Rijen

Manager Design Operations

‘Digital Design is de kunst van het creëren, vastleggen en integreren van gegevens met behulp van een digitale vaardigheden. Specialisten van BAM Infraconsult gebruiken steeds vaker geavanceerde technologieën om gegevens vast te leggen en ontwerpen te maken in een gedigitaliseerde omgeving. Digital Design stelt ontwerpers in staat om mogelijkheden te verkennen en innovatieve oplossingen te ontwikkelen in een virtuele omgeving.’

Karst Jan Karsten

Karst Jan Karsten

Regiomanager BAM Infra Civiel

'Wij gaan de uitdaging aan om werken uit te voeren in een complexe binnenstedelijke en industriële omgeving als een ondergrondse parkeergarage / machinefundatie en (beweegbare) bruggen. Van kleine tot grote en van standaard tot integrale, complexe, innovatieve projecten: benader ons gerust met uw vragen!'

Klaas-Jan Visser

Klaas-Jan Visser

Projectleider

Michiel Dop

Commercieel manager

‘Een optimaal passende oplossing. Daar help ik u graag bij. Hoe? Door een soepele samenwerking met als resultaat dat uw doelen worden bereikt. Door de juiste vragen te stellen en hiermee uw vraagstukken goed te doorgronden. En door onze lokale bekendheid en sterke achterban. Uiteraard houden wij rekening met duurzaamheid, veiligheid en kwaliteit.’

Nick Overkamp

Nick Overkamp

Conceptmanager Renovatieconcept Bruggen

Pieter Bakker

Pieter Bakker

Projectleider

'Zo mooi om te zien wat je kunt maken met parametrisch ontwerpen in combinatie met 3D-printen. Vanuit één basisontwerp, ontstaan met een muisklik vier unieke bruggen. Die vervolgens met één druk op de knop uit onze printer rollen in de 3D printfaciliteit in Eindhoven. De wereld van betonnen constructieve werken is nog nooit zo organisch en dynamisch geweest.'

René Beurze

René Beurze

Directeur Operations BAM Infraconsult

Sander Buningh

Sander Buningh

Themamanager Verstedelijking en mobiliteit

'Vernieuwende ideeën zijn nodig om de bereikbaarheid en mobiliteit te verbeteren zonder de leefbaarheid voor mens en natuur aan te tasten'

Sander den Blanken

Sander den Blanken

Directeur BAM Infraconsult

'Ontwerpen bij BAM Infraconsult gaat niet alleen over hoe het eruit ziet, hoe innovatief of onderscheidend het is in de markt, maar ook hoe we het constructief veilig en efficiënt kunnen bouwen en duurzaam onderhouden. Wij adviseren en ontwerpen daarom integraal samen met onze collega’s voor een duurzame toekomst. Wij richten ons daarbij op life cycle solutions en maken maximaal gebruik van de nieuwste digitale technieken’

Sander Roesink

Sander Roesink

Clustermanager Ontwerpmanagement

‘In Design & Construct contracten ben je succesvol als je op het juiste moment de juiste mensen in het ontwerpproces betrekt en met elkaar duidelijke afspraken maakt. Hierin moeten met name ook de collega’s van de werkvoorbereiding en de uitvoering een rol spelen door tijdig hun kennis en kunde in te brengen zodat we kunnen zeggen: ‘Mijn ontwerp is jouw ontwerp en jouw resultaat is mijn resultaat!’

Sanne van Vliet

Sanne van Vliet

Commercieel manager

Benieuwd wat BAM Infra kan betekenen? Neem gerust contact op!

Pieter-Martijn Flamink

Pieter-Martijn Flamink

Directeur

‘De Nederlandse infrastructuur is van hoge kwaliteit. Daar dragen wij elke dag aan bij. Veroudering en veranderend gebruik maken dat we het steeds iets beter en slimmer moeten doen. Samen, duurzamer en met nieuwe technieken. Dát is voor mij grensverleggend asset management.’

Groepsfoto

Team Waterkracht

Vlnr Bas Reedijk, Tijl Essens, Danneke Heiligers en Gerben Turkstra.

Wilt u meer informatie over dit onderwerp? Neem dan contact met ons op via het formulier.
CAPTCHA
1 + 5 =
Los deze eenvoudige rekenoefening op en voer het resultaat in. Bijvoorbeeld: voor 1+3, voer 4 in.
This question is for testing whether or not you are a human visitor and to prevent automated spam submissions.