Een groot deel van het zware handwerk dat komt kijken bij het plaatsen van geleiderail is verleden tijd. Dankzij een innovatie van BAM Infra Nederland en Hoekman-Bekendam. Door te werken met een zelf ontwikkelde gps-gestuurde heimachine en een machinale plankenhanger is het werk fysiek minder belastend en veiliger voor de monteurs. Én ook nog eens sneller.
Bert Borger, teamleider Bermbeveiliging bij BAM Infra Nederland: “Wij zijn aan de slag gegaan met het ontwikkelen van de gps-gestuurde heimachine. Daarbij zijn we geïnspireerd door de ontwikkeling die heeft plaatsgevonden in de aanleg van zonneparken.
Voor het ontwikkelen van het machinaal planken ophangen heeft Wolter Bekendam zich laten inspireren door de mechanisatie in de bestratingsbranche. Verschillende onderdelen van het handmatige zware werk gebeuren daar al een aantal jaren machinaal.”
Het handwerk bij het plaatsen van geleiderail begon voorheen bij het heien van de palen. Of eigenlijk bij de voorbereidingen om te kunnen gaan heien. De monteurs leggen de palen, afstandhouders en de planken van de geleiderail eerst van de vrachtwagen af langs de route. Bert Borger: “Daarna gaan ze de geleiderail over de volledige route uitleggen langs de kant van het asfalt. Dat noemen wij straal leggen. Op die manier weten we waar we de palen moeten heien. Dan gaan ze aan de slag met de heimachine. Elke paal pakken ze op en houden ze in de juiste positie vast voor de heimachine. Als het heien klaar is, plaatsen ze de planken. Ook weer handmatig. Elke plank tillen ze op en houden hem vast tot hij gemonteerd is. Kortom, heel veel zwaar en fysiek handwerk met risico’s op overbelasting.”
“Hoe anders is dat nu we gps-gestuurd kunnen heien”, gaat Borger verder. “Handmatig de straal uitleggen van de planken op de kant van het asfalt is niet meer nodig. Door de gps- aansturing weet de heimachine heel nauwkeurig de juiste coördinaten van elke paal. De planken blijven dus gewoon op de vrachtauto tijdens het heien. Dat bespaart onze monteurs al twee keer alle planken tillen. Eerst van de vrachtwagen af in de berm en daarna het uitleggen over de hele route om de locatie van de heipalen uit te meten. Als je bedenkt dat een plank gemiddeld tussen de 40 en 80 kilogram weegt, dan scheelt dat enorm veel tilwerk.”
“Toen we afgelopen jaar de gps-gestuurde heimachine hadden ontwikkeld, wilden we de volgende stap, het planken hangen, ook machinaal gaan doen. Want een halve innovatie is natuurlijk geen innovatie. Zo zijn we hierover in gesprek gekomen met Hoekman-Bekendam, waarmee we geregeld samenwerken. Wolter Bekendam: “Het hangen van de planken is fysiek zwaar. Wij zijn gespecialiseerd in het plaatsen van geleiderail, maar hebben ook ervaring in de stratenmakersbranche. Vanuit die ervaring hebben we ons laten inspireren door het machinaal plaatsen van trottoirbanden, zoals dat al mogelijk was. En zo hebben we de machinale plankenhanger ontwikkeld. Er komt geen menskracht meer aan te pas, waardoor het veiliger werken is en ook het risico op overbelasting voor monteurs sterk is afgenomen.”
Bekendam gaat verder: “En we zitten niet stil. Inmiddels hebben we versie 1 van de machinale plankenhanger, de Rail-Raise, al weer verder ontwikkeld. Tot een nieuwe 2.0 versie, waarbij het pakket met planken van 2500 kg op de machine bij het werk langs rijdt. De machine is voorzien van een vacuümpomp waardoor de planken met een zuignap worden opgepakt. Op deze manier beschadigt de zinklaag niet. En kunnen we elk materiaal en profiel geleiderail machinaal verwerken.
Recent hebben BAM Infra Nederland en Hoekman-Bekendam de gps-gestuurde heimachine en machinale plankenhanger nog ingezet op de N36. Daar is over een afstand van vier kilometer nieuwe geleiderail geplaatst in opdracht van Rijkswaterstaat. Ook het plaatsen van geleiderail op de Afsluitdijk over een afstand van 24 kilometer is op deze innovatieve manier uitgevoerd. Met veel minder fysieke belasting, veiliger voor de monteurs door minder risico op beknelling. En ook nog eens een stuk sneller!